Inleiding Verkeer: Opgroeiende jongens en jonge mannen in het verkeer
Op dit gebied is de laatste 15 jaar toenemende aandacht merkbaar voor de grote verschillen in verkeersgedrag tussen jongens en meisjes, mannen en vrouwen. In grote lijnen: jongens gaan anders om met gevaren, nemen meer risico’s, zien minder gevaren, overschatten hun eigen mogelijkheden en vaardigheden, en jongens léren anders.
De grote pieken in ongevallen zien we rond 10-12 jaar (fiets: verkeer buiten de eigen woonwijk, naar middelbare school), 16-17 jaar (bromfiets: aan de eigen nog onrustige energie wordt 50 cc soms ook nog opgevoerd motorvermogen toegevoegd) en vanaf 18 (auto: zeer hoge ongevalspiek die langzaam daalt tot 23-24 en dan lange tijd min of meer stabiel blijft).
In alle drie de pieken zijn de cijfers voor jongens (zeer) veel hoger. Na 23-24 jaar hebben ook jonge mannen vaak voor zichzélf veiliger gedrag ontwikkeld, maar kunnen gevaarzettend verkeersgedrag voor anderen hebben ontwikkeld.
Belangrijke items zijn:
- Ontwikkelen van lerend gedrag in het verkeer (het basale overlevingsgedrag dat ons leert reageren op gevaren om ons heen, is niet voldoende opgewassen tegen de snelle interacties in het verkeer; er moet dus iets extra gebeuren om goed te reageren op al onze gewaarwordingen).
- Verkeerseducatie (het gat tussen de meestal hoog ontwikkelde verkeerseducatie in het primaire onderwijs en de verwerving van het bromfiets- en m.n. het autorijbewijs is welliswaar enigszins gedicht, maar er zijn veel vragen over de effectiviteit van vele kleinere interventies).
- Begeleid rijden. Biedt nieuwe kansen om ouders en nabije omgeving te betrekken; mogelijk gaan die ook anders naar hun eigen rijgedrag kijken.
- Coaching versus Instructie
- De rol van het rij-examen (nu nog eenmalige toetsing en centraal aansturingsmoment voor de rijopleiding, in de toekomst komt er mogelijk ook ruimte voor andere vormen van feedback en van kwaliteitstoezicht op de rijopleidingen).
- Begeleid rijden vanaf 16/17 jaar
Op deze terreinen heb ik de afgelopen jaren e.e.a. kunnen bijdragen, bij de provincies, landelijk, in het Europese HERMES-project en de Expert Group on Traffic Education in Brussel, en elders in de wereld, vaak in nauwe samenwerking met anderen die op dit terrein veel te melden hebben. Zie ook de voorbeelden op de subpagina’s Leren in het verkeer en Verkeerseducatie