Links naar mijn boeken: De ontwikkeling van jongens in het onderwijs en Dat maak ik zelf wel uit!?
Opgroeien en opvoeden is uitvinden. De kern is steeds: wat heeft dít kind nú nodig. Behandel jongens en meisjes gelijk waar mogelijk en verschillend waar nodig.
ACTUEEL: Adolescence. Handreiking en 10 TIPS om met kinderen te praten over radicale influencers.
(Update 23-4-’25)
Basics: geef aandacht aan jongens, wat hen bezig houdt, toon oprechte nieuwsgierigheid naar wat zij doen en zeggen, verwonder je, communiceer zodanig dat zij jou begrijpen, wees voorbeeld en help hen verbinding met anderen te maken.
Bij dit alles is er een een bijzondere rol voor vaders. en andere nabije mannen.
E.e.a. wordt nader uitgewerkt op deze uitvoerige site. Kijk eventueel op de sitemap.
Vooraf: Aandacht voor jongens vertrekt vanuit gelijkwaardigheid voor allen, jongens en meisjes en hoe zij ook hun sekse zelf invullen. Dit betekent ook actief verzet tegen iedere vorm van geweld tegen en machtsuitoefening over vrouwen en hen die zich identificeren als LHBTIQ+.
Hoe gaat het met opgroeiende jongens? Afgaand op het laatste rapport van de Kinderombudsman n.a.v. zelfrapportage lijkt dat wel goed zo. Fijn toch? Laten we geen problemen maken waar ze niet zijn. Maar laten zij wel het achterste van hun tong zien? Zij overschatten zichzelf vaak, bluffen soms (ook tegen zichzelf) en zwijgen liever over wat anderen als zwak kunnen zien, en isoleren zich daarmee. Zij presteren lager in het onderwijs, maar scoren hoger qua o.a. (verkeers-)ongelukken, kleine criminaliteit, drank, drugs, gameverslaving en suïcide. Onbezorgd of onbezonnen? Ouders en leerkrachten zitten soms met de handen in het haar, hebben vaak moeite met jongens en zien niet altijd hun ontluikende talenten en kwaliteiten.
Zie bijv. Adolescence, een knap gemaakte serie van 4 afleveringen á 50 minuten op Netflix over een jongen van 13 die beschuldigd wordt van moord. Die brengt uitstekend in beeld in welk krachtenveld m.n. jongens (maar ook meisjes) opgroeien met hun goedwillende maar somns onmachtige ouders, school en peergroup, met op de achtergrond social media met de giftige invloed van Andrew Tate en dat soort mannen.
Dec serie maakt duidelijk hoe belangrijk het is om als ouders, school en buurt samen te werken: ‘it takes a village to raise your children’. De inbreng van bijvoorbeeld ‘Jongens in balans’ is meer nodig dan ooit (www.jongensinbalans.nl)
Kijk eerst waarderend naar wat zij al kunnen, zie hun plezier, waardeer hun pogingen er iets van te maken, dat geeft goede ingangen voor nader contact.
Als jongens zich soms (zeer) hinderlijk gedragen trekt dat meer de aandacht dan wat daar achter zit. Vaak is het coping (een overlevingsstrategie): hoe zij omgaan met onzekerheid, stress, lastige opgaven, onmogelijk geachte uitdagingen met wat zij meekregen uit hun opvoeding en achtergrond: veelal beperkte en beperkende opvattingen over, en beelden van mannelijkheid.
Kernvraag is hoe zij zij reëel zelfvertrouwen kunnen ontwikkelen onder gelijke verhoudingen met bijvoorbeeld meisjes en vrouwen en respect voor anderen. Het gaat om hún omgang met de uitdagingen van puberteit en adolescentie. ‘Giftige mannelijkheid’ moet waar het opduikt worden bestreeden met duidelijke alternatieven. Moraliseren geeft geen houvast, Zeg niet alleen ‘wat niet‘, maar vooral ‘wat wel?‘ Een vooral feministies verhaal of nadruk op LGBTI+ verwart hen, geeft hen te weinig eigen orientatie en stoot velen af. Contact, steun, waar nodig begrenzing, confrontatie en feedback helpen meer. Stimuleer nieuwsgierigheid en verwondering. Wees een voorbeeld. Iedere jongen is weer anders. Zij staan zelf aan het roer,
Hoe vinden jongens zín in hun bestaan? Waar lopen zij warm voor, wat raakt hen wezenlijk, in hun ziel? Hoe krijgen zij grip op hun leven en perpspectieven? Hun energie, hun gevoelsleven en alle informatie die op hen afkomt? Wat hindert hen? Bijv. niet passend onderwijs, niet waar te maken beelden van zgn. ‘mannelijkheid’, bestaansonzekerheid of gebrekkig toekomstperspectief.
Schuchter of extravert: waarin zijn zij van waarde, voor zichzelf, voor anderen, en wat hebben zij van anderen nodig? Ieder is immers een stukje van de puzzel. Ieder vult zijn sekse zelf in (gender). Hoe kunnen zij hun energie constructief gebruiken en zich met anderen verbinden? Vriendschappen sluiten, je organiseren, plezier in wat je doet, in wat je kunt bereiken, spelen, sporten, muziek maken, je gevoelsleven serieus nemen, partner zoeken, je ambities ontwikkelen en volgen?
De voorbeelden die jongens krijgen zijn nog te vaak beperkend en destructief. Het oude patriarchale vliegwiel van bluf, mannelijke dominantie en ‘laat je niet kennen‘ (wat een vreselijk advies) loopt nog door, Trump, Tate, Wilders, Baudet e.d. verleiden met een regressief beeld van mannelijkheid, maar jongens hebben meer in hun mars: wat voor man willen zíj worden? Wat zijn hun dromen? Waar liggen hun talenten. Niet iedereen kan alles. Wat heb zij anderen te bieden en wat hebben zij van anderen nodig? Zij staan voor de opgave om hun eigen lijf en lust te leren kennen, hun soms impulsieve energie in goede banen te leiden, risico’s leren inschatten (denk bijv. aan de fatbikes), hun eigen emoties en gevoelens te onderzoeken, daarop te reflecteren en verantwoordelijkheid voor hun keuzes en daden te nemen. Zo kunnen zij hun innerlijke kompas ontwikkelen en een rol van betekenis vinden.
Aanleg, hechting, opvoeding, de vroege voorbeelden en socialisatie leggen de basis voor verdere ontwikkeling. Nu groeien jongens gemiddeld wat onregelmatiger op dan meisjes. Zij zijn zeker de eerste 10-12 jaar in veel opzichten kwetsbaarder maar krijgen vaak onvoldoende emotionele steun en staan juist onder druk om weerbaar te zijn en vooral van zich af te bijten.. Jongens hebben wat meer tijd nodig voor hun rijping en krijgen niet altijd de ruimte en steun om hun vaardigheden en talenten te ontdekken. Men verwacht dingen van hen waar ze nog niet aan toe zijn of die niet bij hen passen en krijgen soms verkeerde schooladviezen. Zij reageren met coping gedrag, afweer, soms afsluiting. Zij leren al vroeg om hun emoties en gevoelens voor zich te houden (voelen zich daarin kwetsbaar) en brengen die niet onder woorden maar reflecteren zo ook weinig op zichzelf en de gevolgen van hun gedrag voor zichzelf en hun omgeving. Als zij zich al vroeg afsluiten gaan zij soms al voor hun eigen veiligheod zorgen lang voordat zij daar aan toe zijn.
Hun neurale en hormonale ontwikkeling verloopt op onderdelen anders. Zijn bij meisjes veel gebieden in hun brein van meet af aan meer verbonden, bij jongens ontwikkelen die zich aanvankelijk meer gescheiden. Sommige functies ontwikkelen zich sneller, denk hierbij aan beweging, ruimtelijke oriëntatie, experimenteren. Andere functies langzamer: invoelingsvermogen, taal, vooruitzien, proporties zien, planning en meer executieve functies. Bij elk weer anders. Maar door iets mee te maken, máken zij de nodige verbindingen en ontwikkelen zij hun (zelf-)inzicht en zelfmanagement. Zij leren vaak door trial-and-error. Daarom hebben zij meer tijd nodig voor hun volledige rijping of integratie van verschillende functies: meisjes tot 23, jongens tot 25 jaar, en natuurlijk passende aandacht van volwassenen.
Hier goed op inspelen kan veel verschil maken in opvoeding en onderwijs. Volwassenen kunnen hen helpen door essentiële waarden over te dragen, dus ook voor te doen, met hen uit te zoeken wat voor hen werkelijk van waarde is, waar nodig ook duidelijke grenzen te stellen en te leren van eventuele fouten, anders waren die voor niets geweest.
Voor een ‘quick view’ zie overzicht items onder achtergronden(zie bovenbalk). Op de sitemap vindt u allerlei aspecten en mijn aanbod uitgewerkt. Zie onder thema’s o.a. (link ->) pagina over onderwijs en onder achtergronden (link met veel tips ->) Communicatie met opgroeiende jongens.
